Son yıllarda online alışveriş hayatımızın ayrılmaz bir parçası haline geldi. Birkaç tıkla istediğimiz ürünü sipariş ediyor, kapımıza kadar getirilmesini bekliyoruz.
Ancak bazen gelen ürün beklediğimiz gibi çıkmayabilir. Beden uymayabilir, renk farklı olabilir ya da fikrimiz değişmiş olabilir.
İşte böyle durumlarda tüketici olarak en büyük güvencemiz cayma hakkıdır.
Peki, cayma hakkı tam olarak nedir? Hangi şartlarda kullanılır ve nasıl işler? Gelin birlikte tüm detaylarıyla inceleyelim. ?
? Cayma Hakkı Nedir?
Cayma hakkı, mesafeli satışlarda tüketicinin herhangi bir gerekçe göstermeden ve cezai şart ödemeden sözleşmeden dönme hakkıdır.
Bu hak, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun kapsamında tüketicilere tanınmıştır ve Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği ile düzenlenmiştir.
Bu hak sayesinde tüketici, online olarak satın aldığı ürünü 14 gün içinde iade edebilir ve ödediği tüm ücretleri geri alabilir.
Ne bir sebep göstermek gerekir ne de bir ceza ödenir. Tüketicinin korunması adına büyük bir adımdır. ⚖️
⏳ Cayma Süresi Kaç Gündür?
Cayma hakkı süresi, ürünün tüketiciye teslim edildiği tarihten itibaren 14 gündür. Bu süre içinde tüketici isterse hiçbir neden göstermeksizin sözleşmeden dönebilir.
Eğer ürünle birlikte satıcı tarafından ön bilgilendirme yapılmamışsa, bu süre 12 aya kadar uzar.
Örneğin, bir ayakkabı siparişi verdiniz ve kargoyu teslim aldığınız gün 14 günlük süreniz başlar.
Bu süre zarfında ürünü denemek, incelemek ve iade etmek sizin hakkınızdır. ⌛
? Cayma Hakkı Nasıl Kullanılır?
Cayma hakkınızı kullanmak için şu adımları takip etmeniz yeterlidir:
- Satıcıya yazılı olarak (e-posta, form, faks veya posta) cayma bildiriminde bulunun.
- Ürünü, mümkünse orijinal ambalajıyla birlikte, kullanılmamış şekilde geri gönderin.
- Satıcı, iade bildiriminizi aldıktan sonra 14 gün içinde ürün bedelini ve varsa kargo ücretini iade etmekle yükümlüdür.
Bazı firmalar online olarak cayma bildirimi yapılabilmesi için özel bir form ya da iade talep butonu da sunar.
Bu da süreci daha pratik hale getirir. ?
? Cayma Hakkının Kullanılamadığı Durumlar
Her üründe cayma hakkı geçerli değildir. Özellikle kişisel ya da hijyenik kullanım içeren ürünlerde iade mümkün değildir.
İşte cayma hakkının geçerli olmadığı bazı örnekler:
- ? Ambalajı açılmış hijyenik ürünler (kulaklık, iç giyim, kozmetik)
- ? Tüketicinin özel isteklerine göre üretilen kişiye özel ürünler
- ? Dijital içeriklerin indirildikten sonra iadesi (yazılım, oyun vb.)
- ? Dergi, gazete gibi süreli yayınlar
- ? Son kullanma tarihi yaklaşmış ya da çabuk bozulabilen ürünler
Bu yüzden alışveriş yapmadan önce ürünün cayma hakkı kapsamına girip girmediğini mutlaka kontrol etmek gerekir. ❗
? Kargo Ücreti Kime Aittir?
Cayma hakkı ile yapılan iadelerde, ürünün iadesi sırasında oluşacak kargo masrafları da önemlidir.
Eğer satıcı ön bilgilendirme formunda aksi belirtilmemişse, kargo ücreti satıcıya aittir. Ancak bazı firmalar iadeyi sadece anlaşmalı kargo şirketi ile kabul eder, bu detaya dikkat etmelisiniz.
İade sürecini başlatmadan önce firmaya danışmanız ve prosedürü netleştirmeniz işleri kolaylaştırır. ??
? Ücret İadesi Ne Zaman Yapılır?
Tüketici cayma hakkını kullandığında, satıcı ürünün kendisine ulaşmasından itibaren 14 gün içinde:
- Ürün bedelini
- Varsa teslimat kargo ücretini
- Vade farkı ya da kredi kartı komisyonunu
iade etmek zorundadır. İade, alışverişte kullanılan ödeme yöntemiyle aynı şekilde yapılmalıdır.
Yani kredi kartıyla ödediyseniz, karta iade yapılır. ?
⚖️ Sorun Yaşarsanız Ne Yapmalısınız?
Cayma hakkınızı kullandığınız halde ücret iadesi yapılmadıysa ya da satıcı kabul etmiyorsa, haklarınızı aramak için Tüketici Hakem Heyeti’ne başvurabilirsiniz.
Bu başvuru ücretsizdir ve genellikle hızlı sonuçlanır.
2024 yılı itibarıyla:
- 15.430 TL’ye kadar olan uyuşmazlıklarda ilçe tüketici hakem heyetlerine
- 15.430 TL – 66.000 TL arası için il hakem heyetlerine
başvuru yapılabilir. Daha büyük tutarlar için tüketici mahkemelerine gidilir. ?️
? Gerçek Hayattan 3 Senaryo
Senaryo 1: Cemre internetten bir mont sipariş etti. Mont beklediğinden kalın geldi ve tarzına uymadı. 14 gün içinde iade ederek ücretini geri aldı.
Senaryo 2: Burak kulaklık aldı ama ambalajını açtıktan sonra pişman oldu. Ancak hijyenik ürün olduğu için cayma hakkını kullanamadı.
Senaryo 3: Elif dijital bir e-kitap satın aldı. Kitabı indirdiği için artık iade etme hakkı kalmadı.
? Bilmeniz Gereken Ekstra Bilgiler
- Satıcının cayma hakkı hakkında önceden bilgilendirme yapması zorunludur
- Cayma hakkı sadece bireysel tüketiciler için geçerlidir (şirket alışverişlerinde geçerli değildir)
- İade edilen ürün tekrar satılabilir durumda olmalıdır
İade ettiğiniz ürünün zarar görmemiş, kullanılmamış ve yeniden satışa uygun olması, cayma hakkının uygulanabilmesi için önemlidir. ?
Haklarınızı Bilin, Güvende Kalın
Cayma hakkı, tüketicinin en temel haklarından biridir. Özellikle online alışverişlerde, ürünleri fiziksel olarak görmeden satın aldığımız için büyük önem taşır.
Bu hak sayesinde, aldığınız ürünü beğenmezseniz ya da fikriniz değişirse kendinizi güvence altına alabilirsiniz.
Unutmayın, bilinçli tüketici olmak sadece hakları bilmekle değil, gerektiğinde bu hakları kararlılıkla kullanmakla mümkündür.
Online alışveriş keyfini güvenle yaşamak için cayma hakkınızı tanıyın, koruyun ve ihtiyaç duyduğunuzda çekinmeden kullanın. ??️